6-сынып Қазақ Тілі: 73-бет, 4-тапсырманың Шешімі
Сәлем, достар! Бүгін біз 6-сыныптың қазақ тіліндегі үй жұмысын бірге орындаймыз. Бұл тапсырма 73-бетте, 4-тапсырма және мәтіндегі қою қаріппен жазылған сөздер мен сөз тіркестерінің аудармасын табуды сұрайды. Дайынсыңдар ма? Кеттік!
Тапсырманың Шарттарын Анықтайық
Алдымен тапсырманың не туралы екенін толық түсініп алайық. Бізге мәтін берілген, иә? Сол мәтіннен қою қаріппен жазылған сөздерді тауып, олардың мағынасын, яғни аудармасын дәптерімізге жазуымыз керек. Бұл тапсырма біздің сөздік қорымызды байытып, тілді тереңірек түсінуге көмектеседі.
Қою қаріппен жазылған сөздер дегеніміз – мәтіндегі басқа сөздерден ерекшеленіп тұратын, қарайтылып көрсетілген сөздер. Олар әдетте маңызды ақпаратты білдіреді немесе ерекше назар аударуды қажет етеді. Сондықтан, біз осы сөздерге мұқият болуымыз керек.
Аудармасын табу үшін бізге қазақша-қазақша сөздік немесе онлайн аудармашылар көмектесе алады. Бірақ ең дұрысы – сөздің мағынасын контекстке қарап түсінуге тырысу. Себебі, бір сөздің бірнеше мағынасы болуы мүмкін, ал контекст бізге дұрыс мағынасын анықтауға көмектеседі.
Енді, тапсырманы орындауға кірісейік!
Мәтінді Мұқият Оқып Шығайық
Ең алдымен, 73-беттегі мәтінді асықпай, мұқият оқып шығайық. Әрбір сөйлемге, әрбір абзацқа назар аударайық. Мәтіннің не туралы екенін түсінуге тырысайық. Егер қандай да бір сөздің мағынасын білмесек, оны белгілеп қойып, кейін сөздіктен қараймыз.
Мәтінді оқып жатқанда, қою қаріппен жазылған сөздерді бірден байқап қаламыз. Оларды қағазға немесе дәптерге жазып алуға болады. Немесе, мәтіннің өзінде қарындашпен белгілеп қоюға болады. Ең бастысы – бірде-бір сөзді жіберіп алмау.
Мәтінді оқып болған соң, қою қаріппен жазылған сөздердің тізімін жасаймыз. Бұл бізге тапсырманы орындауды жеңілдетеді. Әрбір сөздің қасында оған орын қалдырайық, себебі біз оған аудармасын жазамыз.
Мәтіннен керекті сөздерді теріп алғаннан кейін, келесі кезеңге көшеміз – аудармасын іздеу.
Қою Қаріппен Жазылған Сөздердің Тізімін Жасайық
Мәтінді оқып шыққаннан кейін, бізде қою қаріппен жазылған сөздердің тізімі болуы керек. Егер тізім дайын болса, онда біз тапсырманың жартысын орындадық деуге болады! Енді әрбір сөздің мағынасын анықтауға кірісейік.
Тізімді жасаған кезде, сөздерді ретімен жазу маңызды емес. Қай сөз бірінші көзге түссе, соны жаза беріңіз. Ең бастысы – барлық сөздерді қамту. Егер қандай да бір сөзді ұмытып кеткенімізді сезсек, мәтінге қайта оралып, тексереміз.
Тізімді жасап болған соң, оны тағы бір рет көзбен шолып шығайық. Бәрі дұрыс па? Ешқандай сөз қалған жоқ па? Егер бәрі дұрыс болса, онда келесі қадамға өтеміз.
Мысалы, мәтінде келесі сөздер кездесті делік: «дәстүр», «салт-дәстүр», «әдет-ғұрып», «мұра», «қастерлеу». Бұл сөздердің бәрі біздің мәдениетіміз бен тарихымызға қатысты. Енді осы сөздердің мағынасын ашып көрейік.
Сөздердің Аудармасын Табайық
Міне, ең қызықты кезеңге де жеттік! Енді біз әрбір сөздің мағынасын тауып, оны дәптерімізге жазамыз. Бұл үшін бізге сөздіктер, онлайн аудармашылар және ең бастысы – өз біліміміз көмектеседі.
Ең алдымен, сөздің мағынасын өз сөзімізбен түсіндіруге тырысайық. Мысалы, «дәстүр» дегеніміз – атадан балаға мирас болып келе жатқан әдеттер мен жол-жоралғылар. Ал «салт-дәстүр» дегеніміз – халықтың тұрмыс-тіршілігінде қалыптасқан әдет-ғұрыптар мен ырымдар. Осылайша, әрбір сөздің мағынасын ашып көрейік.
Егер сөздің мағынасын өз сөзімізбен түсіндіру қиын болса, онда сөздікке жүгінеміз. Сөздіктен сөздің бірнеше мағынасын табуымыз мүмкін. Бірақ бізге мәтінге сәйкес келетін мағынасын таңдауымыз керек.
Сонымен қатар, онлайн аудармашыларды да пайдалануға болады. Бірақ онлайн аудармашылар әрқашан дұрыс аударма бере бермейтінін ұмытпайық. Сондықтан, аударманы міндетті түрде тексеру керек.
Аудармаларды тапқаннан кейін, оларды дәптерімізге жазамыз. Әрбір сөздің қасына оның мағынасын жазамыз. Мысалы:
- Дәстүр – әдет-ғұрып, салт.
- Салт-дәстүр – ұлттық әдет-ғұрыптар мен жол-жоралғылар.
- Әдет-ғұрып – қоғамда қалыптасқан мінез-құлық нормалары.
- Мұра – ата-бабадан қалған құндылықтар.
- Қастерлеу – бағалау, құрметтеу.
Тапсырманы Толық Орындадық!
Міне, біз 6-сыныптың қазақ тіліндегі 73-беттегі 4-тапсырманы толық орындадық! Біз мәтінді мұқият оқып шықтық, қою қаріппен жазылған сөздердің тізімін жасадық және олардың аудармасын таптық. Біз өзіміздің сөздік қорымызды байытып, тілді тереңірек түсіндік.
Бұл тапсырманы орындау барысында біз көп нәрсені үйрендік. Біз мәтінмен жұмыс істеуді, ақпаратты табуды және оны талдауды үйрендік. Біз сөздіктер мен онлайн аудармашыларды пайдалануды үйрендік. Ең бастысы – біз өз тілімізді жақсы көруді үйрендік.
Енді біз бұл білімді басқа тапсырмаларды орындау үшін де пайдалана аламыз. Мысалы, біз басқа мәтіндерді оқып, олардан жаңа сөздерді үйрене аламыз. Біз өз ойымызды дұрыс жеткізу үшін осы сөздерді пайдалана аламыз. Біз қазақ тілін одан әрі үйрене аламыз.
Қорытынды
Құрметті достар, бүгін біз бірге 6-сыныптың қазақ тіліндегі 73-беттегі 4-тапсырманы орындадық. Бұл тапсырма бізге көп нәрсе үйретті және біздің тілдік білімімізді арттырды. Енді біз басқа тапсырмаларды да орындай аламыз. Ең бастысы – оқуға деген құштарлығымызды жоғалтпайық!
Келесі кездескенше, сау болыңыздар!**